Groep 7

Literaire vorming en burgerschapsonderwijs

Locatie: ​ ​op school

Lesintroductie

Een proportioneel en kwaliteit rijk programma wat een ijzersterke invulling is van ons motto; luisteren, kijken, denken en doen!   Vluchtelingen. Ze zijn er. Ze zitten naast jou in de klas, wonen bij jou in de buurt en spelen misschien wel bij jou op de voetbalclub. Om me​t elkaar samen te leven, is het belangrijk om elkaar goed te kennen, om iets te weten van wat de ander heeft meegemaakt. Wie zijn onze nieuwe landgenoten en hoe zijn zij hier gekomen? Hoe zag hun leven er vroeger uit en waarom moesten zij vluchten?  

Lezen is een beproefde methode om meer te weten te komen over andere mensen en andere werelden. Praten over wat je gelezen hebt, is belangrijk om hetgeen je gelezen hebt, te verwerken en je een mening te vormen, maar ook voor het ontwikkelen van literaire competentie. Er is geen goed of fout antwoord. Het beste dat we kinderen kunnen toewensen, is dat zij in staat worden gesteld zich te omringen met kennis over het ongewone en het onbekende en dat zij de vaardigheden ontwikkelen om op basis van deze informatie genuanceerde afwegingen te kunnen maken.

Voorlezen en zelf lezen         

De laatste jaren is een aantal indrukwekkende literaire jeugdboeken over dit onderwerp verschenen. Toegankelijke boeken over kinderen die eigenlijk helemaal niet zo anders zijn als jij en ik. Ze hebben wel iets anders meegemaakt en delen deze ervaringen met ons. Dit lesprogramma bestaat uit een voorleesboek dat de leerkracht voorleest in de klas en een koffer met dertig (dezelfde) boeken die de leerlingen zelf lezen. Zowel het voorleesboek als het zelfleesboek gaan over vluchtelingkinderen.  

Voorleesboek Ademloos 

Het voorleesboek is “Ademloos”, geschreven door de Alphense schrijver Gerard van Gemert die ook boeken over onder meer de Tweede Wereldoorlog schreef. Dit indringende portret van een Syrische jongen die probeert aansluiting te vinden op het voetbalveld, laat op een prachtige manier zien hoe complex het onderwerp van migratie en integratie is en wat het met kinderen en volwassenen doet.   

Leesboek Misjka 

Het boek Misjka van Edward van de Vendel en Anoush Elman is het verhaal van Roya die met haar familie is gevlucht uit Afghanistan. Het verhaal begint als de familie een eigen huis krijgt in Nederland. Bij een eigen huis hoort een huisdier, vindt Roya. Het wordt een schattig wit dwergkonijntje dat ze Misjka noemt. Aan Misjka vertelt Roya over de vlucht uit haar land. Maar op een dag, is Misjka opeens verdwenen. Edward van de Vendel en Anoush Elman schreven samen eerder De gelukvinder, een boek voor jongeren gebaseerd op Anoush’ levensverhaal. Ze bleven daarna contact houden en toen er een dwergkonijntje in het gezin van Anoush kwam, was er opeens nog een verhaal dat verteld moest worden. Misjka is een prachtig verhaal dat voor jonge kinderen een inkijkje biedt in het leven van een gezin da gevlucht is uit Afghanistan. Het dwergkonijntje i hun steun en toeverlaat en door hem voelen wij met Roya en haar familie mee.   

Leesboek Kinderen van ver

Waarom schrijf je niet over mijn oorlog?’ Die vraag kreeg Martine Letterie regelmatig tijdens haar schoolbezoeken, als ze vertelde over haar boeken over de Tweede Wereldoorlog. Martine Letterie vond dit een heel goede vraag, en zo is dit boek ontstaan.  Samuel, Tamar, Azad en Fatima zijn doodgewone kinderen. Hun leven in hun land van herkomst wordt beschreven en het is mooi om te ontdekken dat dit helemaal niet zo veel verschilt van ons eigen leven. Tot er een oorlog uitbreekt en ze alles en iedereen die ze kennen moeten achterlaten, soms zelfs hun ouders. Op zoek naar een plek waar ze veilig zijn. De verhalen van hun vlucht en hun aankomst in Nederland komen samen in de taalklas waar zij samen zijn. Daar krijgen zij de opdracht om een tekening te maken van hun droom voor de toekomst…

Creatieve verwerking 

Na het lezen van de boeken is er een digitale les voor in de klas. In deze les wordt ingegaan op thema’s vanuit de boeken Ademloos, Misjka en Kinderen van ver. Er worden vragen gesteld en dramatische werkvormen geïntroduceerd waardoor de leerlingen “aan “komen te staan en nadenken over de complexe thematiek rondom migratie, integratie en goed samenleven. Zij leren voelen, ervaren en nadenken over vraagstukken zoals de vraag wat grenzen eigenlijk zijn. Wie bepaalt de grens? Wat is jouw eigen grens? Hoe kom je daarachter en hoe bewaak je die? Wat doe je als iemand over jouw grenzen heen gaat? De les wordt verstuurd na afloop van het lezen van de boeken en kan ingezet worden ter voorbereiding op het bezoek van de schrijver.   

Schrijversbezoek 

Na het lezen en de creatieve verwerking komt de schrijver van één van de boeken op bezoek in de klas om met de leerlingen te praten over het boek en de gevoelens en gedachten die zij hierbij hebben. Het gesprek is open en gericht op het stellen van vragen door de thematiek vanuit meerdere invalshoeken te benaderen. Door het verbreden van inzichten in de complexiteit van vraagstukken rondom dit onderwerp, wordt bijgedragen aan oriëntatie op jezelf en de wereld en burgerschapsvorming.   

Inschrijfformulier

Voorlees boek 
Ademloos     

Leesboeken Misjka en Kinderen van ver

Creative link       

Wordt gestuurd nadat het boek is gelezen

Schrijver in de klas 

Enkel​e weken nadat het boek is uitgelezen komt er een schrijver in de klas.

Samenwerkings-project tussen: